Ünlü Osmanlı amirallerinden. Rodos'ta doğan Murad Reis'in doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Genç yaşında Garp Ocağına dahil olup, Barbaros'un emrine girdi. Barbaros'la çeşitli sefer ve akınlara katıldı. Gemi kaptanlığındaki sevk ve idaresi, cesareti, yiğitliği onu Barbaros'la beraber İstanbul'a götürdü. Barbaros Hayreddin Paşa 1534'te Osmanlı donanmasının başına getirilince, Murad Reis Haliç'te gemilerin hazırlanmasında büyük yardımlarda bulundu. Barbaros Hayreddin Paşanın Osmanlı Kaptan-ı Deryası olarak katıldığı bütün seferlere iştirak etti.
25-26 Eylül 1538 gecesi Preveze'ye çıkarma teşebbüsünde bulunan Haçlı donanması üzerine kahramanca saldıran Murad Reis, onların bu teşebbüsüne mani oldu. Tarihin sahifelerindeki altın zaferlerden biri olan 28 Eylül 1538 Preveze Deniz Savaşında kahramanca döğüştü.
1552 yılında Hint Kaptanlığına getirildi. Avrupa-Hindistan deniz yolunu ellerine geçirmek için uğraşan Portekizlilerle amansızca mücadele etti. Hürmüz Savaşında kendisinden sayıca fazla, kuvvetli Portekiz donanmasına saldırdı. Gece karanlığına kadar cesaretle savaşan Murad Reis, kalan gemileriyle Basra'ya çekildi. 1553 yılında Hint Kaptanlığından alındıktan sonra, Kıbrıs'ın fethi sırasında keşif ve emniyet filosu komutanlığına getirildi. 1570 Martında yirmi beş kadar gemiden ibaret filosu ile İstanbul'dan hareket ederek Girit-Rodos-Kıbrıs arasında karakol görevine başladı. Savaş ve nakliye gemileri Rodos yakınlarına varıncaya kadar bu görevine devam eden Murad Reis, ana donanmaya katıldı. Kıbrıs'a yapılacak çıkartmada Murad Reis'e Güney Ege'de karakol görevi verildi. Kıbrıs fethedilip, donanma İstanbul'a dönünceye ve alınamayan tek kale Magosa ele geçinceye kadar, Girit Adasındaki Venedik donanmasının yapması muhtemel bir harekatına karşı görevine devam etti. Daha sonra da Osmanlı donanmasındaki hizmetlerine devam eden Murad Reis, Anadolu-Mısır ticaret yolunu kesmeye uğraşan korsan gemilerle mücadele etti. 1609'da Ege Denizine açıldığı sırada Türk ticaret gemilerinin yollarını kesmek için on gemiden müteşekkil bir Malta filosunun Kıbrıs açıklarında görüldüğünü haber aldı. Süratle gemilerin bulunduğu tahmin edilen yere doğru yol alan Murad Reis onları yakaladı. Fresine adlı bir şövalyenin komuta ettiği filoya önce uzaktan, sonra da yakından isabetli top atışları ile hücum etti. Maltalıların Ünlü gemileri “Kızıl Cehennemi” armasından başlamak üzere adeta budadı. Sonunda yol alamıyan gemi teslim alındı. Maltalıların on gemisinden altısı Türkler tarafından zaptedildi ve esirler kurtarıldı. Bu savaşta yüz yaşında olmasına rağmen düşman gemilerine rampa edildiği zaman korsanlarla gemi güvertesinde çarpışan Murad Reis ağır yaralandı. Bütün ömrünü devletine hizmet için denizlerde geçiren usta denizci, tecrübeli kaptan Murad Reis'i, Kaptan-ı Derya Halil Paşa tedavi için Kıbrıs Adasına çıkarttı. Fakat yarası çok ağır olan Murad Reis kurtarılamayarak 1609'da şehit oldu. Vasiyeti üzerine Rodos Adasına defnedildi.
Ahmet Şimşirgil
Koca Murat Reis gönüllü olarak katıldığı Turgut Reis'in yanına yetişmiştir. 1585'te Kanarya adalarına yaptığı seferle de tanınır. Cezayir Büyük Amiralliğine bağlı olarak çalışmış, özellikle 16.yüzyılın sonlarında ün kazanmıştır. Kanunî Sultan Süleyman zamanında Osmanlı donanmasına girdi. Muhiddîn Pirî Reis, Murat Ali Reis komutasında birçok savaşlarda bulunarak yararlılıklar gösterdi.
Barbaros Hayreddin Paşa'nın Haçlı Donanması amirali Andrea Doria ile yaptığı Preveze Deniz Savaşına (1538) Turgut Reis kumandasında, reis olarak katıldı. Savaşta gösterdiği başarı ününü arttırdı. Bu tarihten sonra Turgut Reis'in yanından ayrılmadı ve onunla deniz savaşlarına katıldı.
Daha sonra başarılarından ötürü Necit'te Katif Sancakbeyliğine getirildi. Bu sırada Osmanlılar Hint seferlerine başladı. Kanunî ilk defa Hadım Süleyman Paşa kumandasında bir donanma gönderdi. Portekiz baskısı altında ezilen Hintli Müslüman tacirler ilk seferde Osmanlılara yardım etti. Hadım Süleyman Paşadan sonra Hint kaptanlığına Pirî Reis getirildi. Bu sırada Katif'te bulunan Murat Reis, Basra körfezinin Lahsa kıyısında küçük bir liman şehri olan Katye sancak beyliğine tayin edildi. Pirî ReisPortekizlilerle yaptığı savaşta yenilince donanmayı Basra'da bırakarak geri döndü (1552). Hint seferinde başarısızlığa uğraması yüzünden idam edilen Piri Reis yerine, 1552'de Mısır kaptanlığına Murat Reis atandı.
Koca Murat Reis Kıbrıs kıyılarında haçlı donanması ile yapılan bir deniz savaşında kâfirlerle göğüs göğüse çarpışarak şehit olduğunda 103 yaşındaydı!
İşte gerçek bir Amiral! Bugünkü halimizle geçmişteki durumumuz arasındaki farkı açıklamaya sadece bu misâl bile yeterli olabilir. Böyle amiraller ile günümüz amirallerini karşılaştırırsak, donanmamızın neden bu kadar zayıf olduğunu, donanmamızın diğer ülkelere karşı bu kadar zayıf olması sonucunda da devletimizin neden bu kadar güçsüz olduğunu anlayabilmek belki biraz daha kolay olabilir.
Dîvan Murat Reis'i Hint kaptanlığına getirdi ve Piri Reis'in Basra'da bulunan donanmasını onartarak Kızıldeniz'e götürmesi emrini verdi. Murat Reis 26 parça gemiyi onarttı. Bunlardan sekizini harekat için Basra'da bırakarak geri kalan 18 parça gemiyle Şattülarap'tan yola çıktı. Basra körfezini geçerek Hürmüz boğazından Aden körfezine çıktı, Umman kıyısında seyretmeye başladı. Burada 25 gemiden kurulu Portekiz donanmasıyla karşılaştı. Yapılan savaşta her iki taraf da kesin bir sonuç alamadı. Birkaç Portekiz gemisi batırıldı. Murat Reis iki gemisini kaybetti. Savaştan ümidini kesen Portekizliler Hindistan'a doğru çekildiler.
Savaş gücü kırılan Murat Reis bunları takip edemediğinden hasara uğrayan gemilerle Kızıldeniz'i geçmenin güçlüğünü anlayarak Basra'ya döndü. Osmanlı Hükümeti bu olayı başarısızlık sayarak Hint kaptanlığını Murat Reis'ten aldı. Görevi Seydi Ali Reis'e verdi (1554). Murat Reis de Akdeniz'de başka bir göreve tayin edildi. 2.Selim ve 3.Murat zamanlarında bir çok deniz savaşına katıldı. 1.Ahmed zamanında Mora Sancakbeyi oldu.
Son olarak Kıbrıs'ın Baf limanı önünde Maltalılarla savaştı. Kara Cehennem Cengi denen bu savaşta (1609) bu adı taşıyan 90 toplu Malta kalyonuna karşı bir gün çarpıştı, sonra yaralandı. Cengi Osmanlılar kazanarak 10 Malta gemisinden 6'sını esir aldılarsa da göğüs göğüşe çarpışmalarda Murat Reis ağır yaralandı ve şehit oldu. Vasiyeti üzerine Rodos'a gömüldü. Şehit olduğunda 103 yaşındaydı!
Çok saygı duyulan, cesur ve tedbirli bir denizci olan Murat Reis'in Rodos'daki mezarı eskiden denizciler tarafından kutsal bir yer gibi ziyaret edilirdi. Koca Murat Reis bugün Rodos adasındaki Murat Reis Camiinin bahçesindeki Osmanlı şehitliğinde yatmaktadır.
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder