TEBRİZÎ SAİB [1]
Büyük Azerbaycan şairi Mirze Mehemmedeli Saib Tebrizî, 1601 yılında Tebriz şehrinde, tüccar bir aileden dünyaya gelmiştir. Onun babası Mirze Ebdürrehim ve amcası Şemseddin Sami zamanının tanınmış aydınlarından idi. I. Şah Abbas'm tehcir siyaseti devrinde Saib'in ailesi de Tebriz'den İs-fahan'a göçtüğü halde o, kendisini her zaman Tebrizli saymıştır.
Saib, birçok seyahatlerde bulunmuş, bir müddet Hindistan'da yaşamıştır. Türk-Moğol hükümdarı Şah Cahan, şaire "müsteid han" lakabını vermiştir. Daha sonra kendi vatanına dönen Saib, II. Şah Abbas'ın sarayında "melikü'ş-şuara" vazifesinde çalışmıştır. 1676 yılında vefat eden şair, "Saib Tekkesi" ne gömülmüştür.
Saib, aslında Farsça yazmıştır. Azeri Türkçesi ile toplam on yedi gazeli ilim alemince bilinmektedir. O, Şah Abbas'm Hindistan hükümdarı Şah Cahan'la olan muharabesi ile ilgili "Qendeharname" mesnevisini yazmıştır. Onun "Mahmud ve Ayaz" eseri ise şimdiye kadar ortaya çıkmamıştır. Doğu Edebiyatında Saib'in "Beyaz"ı da çok meşhurdur. Bu eserde o, sekiz yüz şairin yirmi beş bin beyitini örnek olarak almıştır. Bundan başka Saib, Celaleddin Rumî'nin "Divan"mm kop-yasını çıkarmış. Ayrıca, Nizamî'nin "Hamse"sine nazireler yazmıştır.
Saib'in şiirlerinde aşk ve güzellik mevzuu, özel bir yer tutar. Bundan başka onun içtimaî, felsefî, ahlakî ve didaktik seciyeli eserleri de vardır. Gazelin büyük üstadı sayılan Saib, 17. yüzyılın Fuzulî'si kabul edilir.
Şairin seçilmiş eserleri 1980 yılında B. Azeroğlu tarafından yayınlanmıştır. Bu eserde Saib hakkında değerli bir monografiya da bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder