13 Ekim 2014 Pazartesi

AZAT BEG KERİMÎ (1948- 1997)


Afgan Türkistanı (Güney Türkistan) Türklerinin lideri olan merhum Azad Beg, aslen Özbekistan Türklerinden olup, 1948'de Peşaver'de (Pakistan) doğmuştur. Babası, 2. Dünya Savaşının sonunda Pakistan'a yerleşmek zorunda kalmış Varis Kerimi, annesi eski Hokand Hanlarından Dudayer Han'ın kızıdır, ilk ve orta öğretimini Peşaver'de yapan Azat Beg, Lahor üniversitesi, Hukuk Fakültesini bitirmiş bir avukattır. Kızılordu'nun (SSCB) Afganistan'a girmesine müteakip (1979), Afgan Türkistanı olarak bilinen Güney Türkistan (Kuzey Afganistan) Türkleri'nin bağımsızlığı için çalışmalara başlayan Azat Beg, 1983'te bir grup Türk arkadaşıyla birlikte "Kuzey Afganistan Vilayetleri Islamî Birliği" adıyla parti kurar. Uzun süre kurduğu parti kanalıyla, Güney Türkistan (Kuzey Afganistan) Türklerinin dünya komuoyunda tanınması yönünde çalışmalarda bulunur. Kızılordu'nun Afganistan'dan çekilmesinin ardından, Afganistan'da başlayan iç savaş sonunda gücünü gittikçe yitiren Azat Beg, son olarak Afganistan'ın Bamyan bölgesinde Hazaralar ve Türkmenler arasında çalışmaları devam ederken, bir suikast sonucu 1997'de şehit edilir. 1995'te evlendiği eşi Arafet'den Kâmuran Beg adında bir oğlu olan Azat Beg'in, halen sağ olan anne ve babası Amerika'da yaşamakta olup, Halit ve Erkin adında iki erkek, Nedret ve Nusret adında iki kız kardeşi vardır.

Kaynak: www.biyografi.netAyrıca Bakınız: http://www.youtube.com/watch?v=O78l_cGMCbkhttp://haber10.com/makale/24554/#.VDugX_msXhU

Azad Beg Kerimi ve Afganistan

Türkocağı’ndan bir heyet Afganlı’ya soruyorlar. “Nerelisin?” “Samenya” vilayetinden olduğunu söylüyor. Yani Aybek’li. Kurtbetin Aybek adına kurulan kent’in adını yönetim değiştiriyor.
Ankara’daki Azad Beg Kerimi’nin şehadetinin 3. yıldönümündeki toplantıda anlattı bunları Prof. Orhan Kavuncu. Hatta Mücahitler, Orhan Bey’in Azad Beg ile kamplarını ziyaretleri dolayısıyla şereflerine pişirilen pilavı yemişler böylece.
Başbakanlığın bir zamanlar en aktif bürokratlarından Kamil Yüceoral da bölgeyi bilen biri. Afganistan’a Özbekistan’dan karayolu ile girerken çay üzerindeki demirköprüyü geride bıraktıklarında kendilerini “Mehmetçik” gibi Türk mücahitler karşılamış. “Tüfek omza, selam dur” komutu vermişler. Duygulanmış. “Azad Beg’in ordusu işte böyleydi” diyor. Ve ekliyor Yüceoral:
Uyuşturucunun kontrolü
-Azad Beg şehit olduğunda henüz evlenmişti. Çocuğunu da göremedi. Helikopterdeki darp sırasında bile hiç silah taşımadı. Tam bir devlet adamıydı. Strateji adamıydı.
Afganistan yeniden okunmalı. Ülke Taliban vahşeti içinde işgal altında olsa da yeniden okunmalı. Allah uzun ömür versin Abdürreşit Dostum komutasındaki Türkler bir ucu PKK terör örgütüne kadar dayanan uyuşturucu kaçakçılığı için mücadele verdiler, veriyorlar. Kamil Yüceoral’a göre 1921’de Moskova’da imzalanan anlaşmaya göre Türkiye ve Afganistan askeri saha dahil istendiğinde yardım edecekler. Çünkü anlaşma halen yürürlükte. Türkiye’nin Özbekistan ile arasının açılması da Afganistan’da bir Türk Ordusu’nun kurulmasından kaynaklanmakta. 120 bin kişi. Bu da normal. Çünkü bölgedeki nüfus öyle gerektiriyor.
Eski Bakanlar’dan Halil Şıvgın da bölgeyle yakından ilgili ve bu amaçlı bir de vakfı var. Ahad Andican ile birlikte Anavatan iktidarı zamanında bölgedeki Türk liderleri Ankara’da yetkililerle görüştürmüş defalarca. Abdülkerim Mahdum ve Azad Beg Kerimi başta. Fakat bugün Ankara Afganistan’a Atatürk’ün dönemi kadar bile bakamıyor, ilgilenmiyor. Nüfus da, (kadınlar sayılırsa) bölgenin beşte dördü Türk. Doğu Türkistan’da da resmi Türk nüfusu 7 milyon. Ancak kadınlar sayılınca bu rakam 50 milyonu aşıyor. Demek bölge ile ilgilenmek için sebep çok.

Güçlerin kavşağı
Toplantıya MHP Muğla Milletvekili Metin Ergun gelmedi. Keşke teşrif etseydi. Sahasına giriyordu. Allahtan bilgi aktarımı hızlıydı uzmanlarca. Ay sonunda Almanya’da yaşamaya başlayacak olan Prof. Orhan Kavuncu, İran ve Rusya’nın Afganistan’da emelleri olduğunu söylüyor. Uyuşturucu ticareti yapanların da öyle. Afganistan’ın kendi kaynakları da düşünülünce Hint Okyanusu’na inmek için Afganistan lâzım. Güçlerin kavşağı gibi bir yer Afganistan. Azad Beg bunların farkındaydı. 250 bin Afganlı göçmen Türkiye’ye geldiğinde sadece 7’sinin lise mezunu olması da o’nu derinden yaralamış ve eğitimlerini tamamlamalarını istemişti. Eğitimsizlik temel sorun bölgede.
Azad Beg Kerimi için üniversiteler neden bir doktora veya master çalıştırması yaptırmaz ki? Doğrusu merak ediyorum bu konuda yani Türk Cumhuriyetleri’yle ilgili acaba kaç bilimsel araştırma gerçekleşti? Sadece mesafeli duran Dışişlerimiz değil, ilim merkezlerimiz de sorumluluklarının farkında değil. Minel garaib?
Atatürk 1920’li yıllarda ve sonrasında özellikle SSCB içindeki Türk Cumhuriyetleri’ne ve topluluklarına ilişkin tespitleri açıklamaları ve Afganistan ve bölge için yaklaşımları bugün bile gerekli olan taptaze görüşler. Sayın Dr. Devlet Bahçeli’nin önümüzdeki günlerde bölgeye yapacağı beş günlük gezi eğer ertelenmezse belki de bir fırsattır iyi, barışçı ve çağdaş ilişkiler için. Neden olmasın?...
Kaynak: http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a62804.aspx

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder